کراد فاندینگ و هنر
کراد فاندینگ و هنر
1401/5/24
نوع:
استارتاپ ها
نویسنده: مهرنوش منفرد
اگرچه تامین مالی جمعی یک ایده‌ی مدرن به نظر می‌رسد اما پیشینه‌ای چند صد ساله داشته و ریشه در کشورهای مختلف دارد. ریشه‌ی تامین مالی را می‌توان در قرن‌ها قبل جستجو کرد. تاریخ نشان می‌دهد که شیوه‌های مشابه کراد فاندینگ به قرن سیزدهم برمی‌گردد؛ زمانی که گروه‌هایی از مردم سرمایه‌های خود را در بخش کشتی‌رانی سرمایه‌گذاری می‌کردند تا سود خوبی نصیبشان شود. برخی از نویسندگان سرمایه‌ی آثار خود را از طریقی تامین می‌کردند که امروزه به تامین مالی بر پایه‌ی اهدا برمی‌گردد؛ آن‌ها نام کمک‌دهندگان را در کتاب‌ها ذکر می‌کردند.
یک نمونه‌ی ملموس از کراد فاندینگ به قرن هجدهم برمی‌گردد، هنگامی که الکساندر پوپ، شاعر و طنزپرداز انگلیسی، برای چاپ ترجمه کتاب ایلیاد نوشته‌ی هومر نیازمند تامین سرمایه بود. او با ایجاد یک کمپین تامین مالی جمعی بر پایه‌ی پاداش و اهدای یک نسخه از کتاب به مردم، از طریق سرمایه‌های خرد این افراد جذب سرمایه کرد. پاداش کسانی که او را در این راه همراهی کردند، ذکر نام آن‌ها در انتشار اولین چاپ‌های کتاب بود.
نمونه‌ای دیگر از کراد فاندینگ، در اواخر قرن هجدهم اتفاق افتاد. هنگامیکه موزارت برای اجرای کنسرت خود برای تامین سرمایه از عموم مردم کمک گرفت؛ او پس از شکست در مرحله‌ی اول، برای بار دوم 176 سرمایه‌گذار پیدا کرد و اجراهایش را با موفقیت پشت سر گذاشت. این همان چیزی‌ست که ما امروزه به عنوان تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش می‌شناسیم. سرمایه‌گذاران در ازای کمک‌های مالی، کالا، خدمات و یا تخفیف‌هایی را دریافت می‌کنند.
از طرفی ارتباطات مدرن راه را برای تامین مالی جمعی هموار می‌کند. مجسمه‌ی آزادی یکی از نمادین‌ترین رویدادها در تاریخ تامین مالی جمعی است که با مشارکت مردم آمریکا و فرانسه ساخته شد. در سال 1874، پروژه‌ی ساخت مجسمه‌ی آزادی در ابتدا شکست خورد. آن‌ها به سادگی نتوانستند پول کافی برای ساخت آن را جمع آوری کنند. در این زمان ژوزف پولیتزر روزنامه نگار مشهور و ناشر روزنامه‌ی نیویورک ورلد، مداخله کرد و کمپین جمع آوری کمک‌های مالی را در روزنامه خود آغاز کرد. وی مسئولیت جمع‌آوری کمک‌های مردمی را برعهده گرفت. طی این اتفاق فرانسوی‌ها 250 هزار فرانک و آمریکایی‌ها 100هزار دلار برای این پروژه جمع آوری کردند. ساخت این مجسمه بیشتر از 10 سال طول کشید. در نهایت در 4 ژوئن 1884 در فرانسه به پایان رسید و در سال 1886، در یکصدمین سالگرد استقلال آمریکا به مردم آمریکا اهدا شد. این مجسمه به عنوان یکی از تندیس‌های مطرح آمریکا و جهان شناخته می‌شود.
پس از آن، در سال 1976 یک فیلمساز مشهور هندی تصمیم به ساخت فیلمی درباره‌ی جامعه‌ی دامداران گرفت. او سرمایه‌ی لازم برای ساخت فیلم خود را فقط با دریافت 2 روپیه از دامداران طی یک کمپین سراسری تامین کرد. وی برای قدردانی، نام آن‌ها در تیتراژ پایانی به عنوان تهیه‌کننده ذکر کرد.
بیست سال بعد، در سال 1996، گروه Marillion اولین کمپین تامین مالی جمعی آنلاین خود را تشکیل داد. آن‌ها یک گروه موسیقی بریتانیایی بودند که موفق به جمع‌آوری 60000 دلار برای اجرای تور کنسرت آمریکای خود شدند و بعد در تصویر آلبوم از هواداران خود قدردانی کردند.
نمونه‌ای دیگر برایان کامیلو تهیه‌کننده‌ی مشهور آمریکایی بود که با الهام از موفقیت کمپین در سال 2001 نخستین سکوی تامین مالی جمعی را تاسیس کرد، وی نام این پلتفرم راArtistshare گذاشت. این اولین پلتفرم کراد فاندینگ متمرکز بر روی هنر و موسیقی بود. او پس از تاسیس این پلتفرم، پدر تامین مالی جمعی نوین نام گرفت.
سپس در سال 2003 ماریا اشنایدر، هنرمند موسیقی جز، جایزه‌ی گرمی را برای رکورد موسیقی خود توسط هوادارانش در Artistshare دریافت کرد.
مایکل سالیوان، کارآفرینی که به دنبال حامیانی برای کمک به تامین مالی پروژه‌ی وبلاگ ویدئویی خود بود، در سال 2006 اصطلاح Crowd Funding را ابداع کرد؛ پروژه‌ی وی شکست خورد، اما کلمه‌ی تامین مالی جمعی متولد شد.
تا سال 2008، تامین مالی جمعی یک پدیده‌ی نو و تازه بود. در همین زمان بحران مالی 2008 ضربه‌ی بدی به اقتصاد جهانی زد؛ این امر منجر به کاهش اعتماد به موسسات سنتی نظیر بانک‌ها شد؛ در نتیجه منابع تامین مالی جمعی به طور روز افزونی محبوبیت پیدا کرد. در این زمان پلتفرم‌هایی نظیر Indiegogo و Kickstarter تاسیس شدند.
ایندی‌گوگو؛ پلتفرمی که به بیش از 230 کشور جهان ورود کرده است
این پلتفرم در ژانویه‌ی 2008 در سانفرانسیسکو تاسیس می‌شود و فعالیت خود را آغاز می‌کند و به عنوان یکی از اصلی‌ترین سکوهای تامین مالی جمعی برای هنرمندان شناخته می‌شود.
ایندی‌گوگو یک پلتفرم مبتنی بر پاداش بوده و سرمایه‌های لازم برای یک ایده یا کسب‌و‌کارهای نوپا را برای عموم مردم فراهم می‌کند. یکی از مشخصه‌های این پلتفرم این است که به پروژه‌ها این امکان را می‌دهد تا اگر موفق به جمع‌آوری میزان نقدینگی خود نشدند می‌توانند هر میزان از سرمایه‌ی جمع‌آوری شده را به کار برده تا مقداری از پروژه را پیش ببرند.
کیک‌استارتر؛ مبدا پروژه‌های بزرگ و کوچک
کیک‌استارتر یکی از بزرگترین پلتفرم‌های تامین مالی جمعی که در سال 2009 تاسیس شد.
این پلتفرم، اولین پروژه‌ی خود را با عنوان "نیویورک، یک کتاب می‌سازد." در آوریل همان سال آغاز کرد. هدف پروژه تهیه کردن یک کتاب 100 صفحه‌ای با مشارکت 100 نفر از شرکت‌کنندگان شهر نیویورک بود.
کیک‌استارتر خود را اینگونه معرفی می‌کند:
کیک‌استارتر راهی‌ست برای تامین مالی پروژه‌های خلاقانه و خانه‌ای برای هنر.
برای فیلم، موسیقی، تئاتر و طراحی شما.
این پلتفرم به هنرمندان کمک می‌کند تا مبلغ مالی مورد نیاز خود را پیدا کند و از آن‌ها حمایت می‌کند تا ایده‌هایشان عملی شود.
در ایران نیز ما شاهد نمونه‌هایی از تامین مالی جمعی برای حمایت از هنر و هنرمندان هستیم.
حامی‌جو یکی از موسسات و خیریه‌هایی‌ست که از سال 94 با پشتیبانی و سرمایه‌گذاری شرکت مپس (پارس سامانه‌های دانش پویا) شروع به جذب سرمایه برای حمایت از هنرمندان از طریق برگزاری کمپین‌های تامین مالی جمعی می‌کند. در واقع این موسسه پل ارتباطی میان صاحبان ایده و حمایت‌کنندگان از ایده‌هاست.
این پلتفرم تاکنون 39 پروژه‌ی هنری موفق داشته که شامل جذب سرمایه برای ساخت فیلم، چاپ و انتشار کتاب، اجرای کنسرت و پیش‌خرید آلبوم می‌شود. همچنین از طریق این پلتفرم هنرمندان زیادی موفق به دریافت جایزه شده‌اند.
اکنون در قرن 21 در جایگاهی هستیم که تامین مالی جمعی در بیشتر نقاط جهان در جای درستی قرار گرفته و پلتفرم‌های تامین مالی نیز هر روزه پروژه‌های زیادی را به موفقیت می‌رسانند؛ در واقع توسعه و گسترش این شیوه می‌تواند به رشد اقتصاد کمک بزرگی کرده و پیشرفتی عظیم در بازار سرمایه ایجاد کند.
